Rejestrować się prostymi nickami żeby było wiadomo o kogo chodzi ;p

Prawo rodzinne i opiekuńcze w Polsce, system świadczeń rodzinnych i postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych.

Dr H. Pietrzak
Rok 2011/2012

Źródła :
1. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO)
2. Prawo o aktach stanu cywilnego 29.10.86 (ASC)
3. Kodeks cywilny
4. Ustawa o opiece społecznej 2004rok
5. Kodeks postępowania cywilnego 17.11.64
6. Konstytucja


STOSUNKI RODZINNO-PRAWNE
Stosunki rodzinno-prawne to wszystkie stosunki występujące w prawie cywilnym
Źródła prawa rodzinnego:
- małżeństwo, prawo rodzinne nie chroni związków faktycznych tj. konkubinat
- pokrewieństwo, przyczynia się do więzi rodziny - więź krwi
Pokrewieństwo :


                                                                JAN


                             Ola                                                            Kazio
                                 
                       
                          Franciszek                                                    Adam


                          JOLA                                                               EWA

Wstępny: zawsze młodszy ode mnie dołącza do rodzinny
Zstępny: starszy np. mój ojciec
LINIA PROSTA : JOLA, Franek, Ola
LINIA BOCZNA: Franek do Adama
Stopni jest tyle, co urodzeń.
Jola do Ewy – linia boczna stopień 6( nie liczymy wspólnego przodka)

ZASADY PRAWA RODZINNEGO :
1 dobra dziecka- w kontekście ochrony np. rozwód, separacja
2 równych praw małżeńskich i poza małżeńskich
3 dobra rodziny- dążenie do trwałości poprzez mediatorów , organy pojednawcze, instytucje pomagające rodziną
4 monogamii
5 świeckości małżeństwa – skutki cywilne
6 zasada trwałości małżeństwa i rodziny
7 równości Kobiety i Mężczyzny

MAŁŻEŃSTWO:
trwały i legalny związek Kobiety i mężczyzny  powstały z ich woli jako równouprawnionych stron w celu wspólnego pożycia i realizowania dobra małżeńskiego i złożonej rodziny , w tym także celów społecznych
*instytucja czynności prawnej o charakterze rodzinnym
*zdarzenie prawne,
FORMY ZAWARCIA MALŻEŃSTWA
-CYWILNE (świeckie) przed kierownikiem Urzędu stanu cywilnego bądź konsulem
-konkordatowe ( w formie wyznaniowej ze skutkiem cywilnym)
- wyznaniowa
WSPÓLNE POŻYCIE /WIĘZI
1.    Gospodarcza (ekonomiczna)
2.    Duchowa (psychiczna/ uczuciowa)
3.    Fizyczna (seksualna)

PRZESŁANKI KONIECZNE DO ZAWARCIA MAŁŻENSTWA :
1.    Dot. Odmienności płci nupturientów (stwierdzenia płci przez akt urodzenia)
2.    Zgodne oświadczenie nupturientów
3.    Osobiście i jednocześnie obecni (za wyjątkiem sytuacji wstawienie 1 pełnomocnika)
Pełnomocnik może mieć dowolną pleć , musi mieć pełnomocnictwo na piśmie . może być pełnomocnikiem tylko do tej konkretnej funkcji. Pełnomocnik może występować tylko z jednej strony małżeństwa nie mogą zawrzeć tego przyrzeczenia dwaj pełnomocnicy
4.    Obecność organu państwowego czyli urzędnika tzn. : świadka kwalifikowanego -> kierownik urzędu stanu cywilnego, duchowny, konsul lub pełniący funkcję konsula
  WYMOGI FORMALNO –PORZĄDKOWE:
(PODNOSZĄ FORME , RANGĘ ZAWARTEGO MAŁŻENSTWA, PORZĄDKUJĄ DOKUMENTY ITD.)
    Uroczysta i jawna forma zawarcia małżeństwa
    Dokumenty i oświadczenia współmałżonków
    Miejsce zawarcia małżeństwa (art, 12 urząd stanu cywilnego )
    W syt. Nadzwyczajnych zawarcie małżeństwa może być uroczyste poza urzędem stanu cywilnego lub konsulatem
    Uroczystość formy (wszyscy stoją , urzędnik z odznaką- odpowiednio ubrany)
    Zaświadczenia o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa. ( ważne przez 3mc od daty wystawienia )
    Publiczne zawarcie małżeństwa w obecności 2 pełnoletnich świadków
    Dla formy świeckiej – niezwłoczne sporządzenie aktu małżeństwa
    Dopełnienie przez duchownego obowiązku zachowania terminu (5 dni)art.8

Przesłanki konieczne dla małżeństwa konkordatowego ustalone przez Rzeczpospolitą .
1.    Oświadczenie woli podmiotów jednocześnie
2.    Sporządzenie aktu małżeństwa przez kierownika Urzędu stanu cywilnego
Art.8 mówi o konieczności sporządzenia tego aktu, w ciągu 5 dni kapłan musi dostarczyć do urzędu (miejsca zamieszkania) Stanu cywilnego akt małżeństwa
Art. 61a prawa o aktach stanu cywilnego zwraca się z prośbą o przedłożenia dokumentów lub wyjaśnienia co się dzieje
Kierownik musi pisemnie sporządzić pismo- odmowne o zawarciu małżeństwa – obowiązuje 14 dni . 
PODSTAWY UNIEWAŻNIENIA MAŁŻENSTWA
1.    Przeszkody
2.    Wady oświadczenia woli
3.    Wadliwe pełnomocnictwo

PRZESZKODY
BEZWZGLĘDNE    WZGLĘDNE
W żaden sposób nie można ich usunąć
    Pokrewieństwa art.14 krewni w linii prostej bez ograniczeń 2 stopnia w linii bocznej
    Bigami os. Która pozostaje już w związku małżeńskim art. 13
    Ubezwłasnowolnienia całkowicie art.11 KRO , art.. 13 KC . os., Która ma 13 lat i jest dotknięta chorobą psychiczną niedorozwojem lub chorobą umysłową rożniez alkoholizmem i narkotykami. Nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania
Art.545 KC
Wnioskodawcy o ubezwłasnowolnienie:
-krewni w linii prostej
-małżonek
-przedstawiciel ustawowy
    Usuwalne

    wieku , może zawrzeć związek kobieta która ukończyła 16 lat i sąd dozwolił
    choroba psychiczna , jeśli choroba nie zagraża życiu w małżeństwie , wychowaniu dzieci czy wpływa na stabilność rodziny . czy choroba przeniesie się na potomstwo
    powinowactwo
       Z ważnych przyczyn zawarcie małżeństwa np. pomiędzy teściową z synem
Ojczyna z pasierbica
    Konsolidacja – zachodzi przy każdym z przeszkód względnych jest to uzdrowienie małżeństwa w prawie świeckim jest tolerowane przez pewien fakt; nigdy nie zachodzi przy przeszkodach bezwzględnych
gdy zachodzi Konsolidacja nie można unieważnić małżeństwa
art. 10 konsolidacja w przeszkodzie wieku : dot. Tylko kobiety nieletniej , administracyjnie może nabyć uprawnienia pełnoletniej .
konsolidacja zachodzi, jeśli kobieta zajdzie w ciąże i wtedy administracyjnie podciągają wiek
przeszkoda choroby psychicznej art.12 nie można zawiesić małżeństwa, konsolidacja dotyczy powrotu do zdrowia


UNIEWAŻNIENIE MAŁŻEŃSTWA to akt woli wewnętrznej wyrażonej na zewnątrz

WADA OŚWIADCZENIA WOLI :
    Wyłączenie świadomego wyrażania woli / brak świadomości
    Zaburzenia świadomości
    Błąd co do tożsamości  drugiej osoby
    Bezprawna groźba może dotyczyć osoby a w prawie cywilnym również majątku
nie można żądać unieważnienia małżeństwa po upływie 6mc. Od zerwania małżeństwa . 3 lata od ustania groźby
Po 3 latach następuje konsolidacja .
Podmiotami do unieważnienia małżeństwa mogą być sami małżonkowie bądź wadliwe pełnomocnictwo art.16
Pełnomocnik – osoba mająca ukończone 18 lat , osoba nie ubezwłasnowolniona . nie można unieważnić małżeństwa przy pełnomocnictwie gdy małżonkowie podjęli wspólne pożycie .
SSKUTKI UNIEWAŻNIENIA MAŁŻEŃSTWA :
    Powinowactwo ustaje
    Art.. 23-30 -> prawa i obowiązki małżonków (uprawnienie zależne od moich sił i możliwości)
    Charakter jest majątkowy lub osobisty
    Prawa i obowiązki są równe
    Są prawa i obowiązki , które mają wyłącznie charakter osobisty
PRAWA I OBOWIĄZKI : art. 23

1 obowiązek współżycia (wspólnego pożycia) bez ingerencji osób trzecich
*więź fizyczna
* więź duchowa inaczej psychiczna
*wież gospodarcza (ekonomiczna)
2 wzajemna pomoc
3.wierność małżeńska ( sugerowanie zdrady jest traktowane już jako zdrada)
4. współdziałanie dla dobra rodziny art. 24.

5.prawo do nazwiska / zmiany nazwiska
6.art.28 indeks 1 uprawnienie do korzystania z mieszkania w którym koncentruje się życie rodzinne
7. współmałżonek ma prawo do reprezentowania swojego współmałżonka bez żadnego zaświadczenia w sądzie , szpitalu, areszcie ..art.29
Chyba że współmałżonek się sprzeciwi  .
8.solidarna odpowiedzialność zaspakajania zwykłych potrzeb rodziny tj. żywienie
9. art.24 małżonkowie rozstrzygają wspólnie o istotnych sprawach rodziny
10 utrzymanie stanu majątku bez naruszenia.

Ustrój wspólnoty majątkowej powstaje na mocy prawa i jest uprzywilejowany, jeśli wstępujemy w związek małżeński.
3 MASY MAJĄTKOWE
1.    Masa męża
2.    Masa żony
3.    Masa wspólna – od powstania małżeństwa lub intercyza

Majątek wspólny art.31 paragraf 2 KO
1 dochody (czysty dochód)
2pobrane dochody- dochody z majątku wspólnego i osobistego]
3 środki zgromadzone na rachunku otwartym, funduszu emerytalnym

Masa osobista męża i żony czyli  MAJĄTEK OSOBISTY art. 33 KRO
1.    Przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólnoty majątkowej
2.    Przedmioty majątkowe nabyte poprzez dziedziczenie , zapis lub darowiznę chyba że darczyńca wskaże majątek wspólny
3.    Prawa majątkowe które wynikają zw. wspólności łącznej wraz z zawarciem małżeństwa
4.    Przedmioty majątkowe które służą zaspokojeniu osobistych potrzeb
5.    Prawa nabywane, jednopodmiotowe np. renta , prawo do odszkodowania
6.    Przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia ( nie dot. Renty częściowej)
7.    Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia
8.    Przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia
9.    Prawa autorskie i prawa pokrewne
10.    Surogacja rzeczowa – w przypadku sprzedaży , zmiany samochodu jednej rzeczy z mojego majątku osobistego zachowuje globalną wielkość majątku osobistego.
INTERCYZA – jest to rozdzielność majątkowa, która w formie orzeczenia pisemnego podpisują nukturięci . musi być podpisana przy notariuszu

Surgot – produkt zastępczy
USTROJE MAJĄTKOWE MAŁŻEŃSTWA OBEJMUJĄ PRZYNALEŻNOŚC PRZEDMIOTU ALBO PRAW MAJĄTKOWYCH
1.    Ustrój wspólnoty majątkowej- inaczej ustrój ustawowy
2.    Rozszerzenie wspólnoty majątkowej   art. 49
- nie można rozszerzyć ze względu na :
* przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z racji dziedziczenia
*prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej
*prawa niezbywalne, które przysługują tylko jednemu podmiotowi
* wierzytelność z tytułu odszkodowania( wierzytelność jest to domaganie się realizacji określonego długu )
* wierzytelność za wynagrodzenia za pracę lub innej działalności zarobionej każdego z małżonków
*przedmioty majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegające odrębnym przepisom
              3. pełna rozdzielność majątkowa art. 51 i 51 indeks 1 -> nie ma wspólnoty (forma aktu notarialnego między małżonkami) osobisty majątek męża i osobisty majątek żony
              4. rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków art. 51 indeks 2-5 .(od 20 stycznia 2005r.)
- dorobkiem jest wzrost wartości majątku po podpisaniu małżeńskiej umowy majątkowej .
-dorobek małżeństwa
-po ustaniu małżeństwa , śmierci współmałżonka faktycznie ze spadkobiercami (gdy się domagają )
            Do dorobku zalicza się : 
- usługi świadczone
-nakłady , wydatki z jednego majątku na drugi
- darowizny jednego małżonka darowane współmałżonkowi

Zarządzanie majątkiem wspólnym
- współzarządzanie
-współposiadanie przedmiotów
-samodzielne zarządzanie majątkiem wspólnym, jeśli dot. Czynności zachowawczych (opłaty rachunków)
5. przymusowa rozdzielność majątkowa :
powstaje w przypadku ubezwłasnowolnienia, ogłoszenie upadłości jednego z małżonków, orzeczenie separacji sądowej. Podstawa do przymusowej rozdzielności majątkowej jest wniosek złożony do sądu z ważnych powodów . możemy wnioskować również o orzeczenie z mocą wsteczną
ograniczenie wspólnoty majątkowej (tylko do dwóch podmiotów)

PRZYMUSOWY USTRÓJ MAŁŻEŃSTWA NA PODSTAWIE ORZECZENIA SĄDU art. 52-54 KRO
- w przypadku ubezpieczenia z mocy prawa
-ogłoszenie upadłości jednego z małżonków
-orzeczenie separacji (sądowej ) skutkiem jest przymusowa rozdzielność majątkowa
-wniosek od sądu o przymusowej rozdzielności majątkowej

SKARGA PAULIŃSKA dotyczy upłynnienia masy majątkowej , żeby mieć status majątkowy z zerem lub być zadłużonym
SEPARACJA
W przepisach jest od 16 GRUDNIA 1999R.
W prawie kanonicznym od zawsze.
Separacja nie przyczynia się do ustania małżeństwa
SEPARACJA FAKTYCZNA – oparta na fakcie bycia lub życia w rozłączeniu.
SEPARACJA SĄDOWA – (prawna ) orzeczona przez sąd . orzeka sąd okręgowy art.61 indeks2 KRO; należy złożyć pozew o separacje .
Orzeczenie rozwodu nie jest obowiązkowe separacji .
Separacja jest sytuacją przejściową , można znieść separacje na zgodne żądanie małżonków ( wnoszą pozwy o zniesienie)
Separacja obejmuje określone skutki prawne np.: rozdzielność majątkowa .
Jedna strona składa pozew o separacje ,druga strona może złożyć wniosek o rozwód
SIŁA POZWU: gdy jedna strona składa pozew o separację a druga strona o rozwód o sad orzeka rozwód .
PRZESŁANKI DO SEPARACJI :
Pozytywne: zupełny rozpad pożycia i więzi fizycznej , psychicznej
Negatywne :
-dobro wspólne małoletnich dzieci ( lub adoptowanych wspólnie)
-sprzeczność z zasadami współżycia społecznego (śpiączka)
- zasada rekryminacji, zawinienia
-zasada rekryminacji

SKUTKI ORZECZENIA SEPARACJI :
1    . decyzja kto będzie opiekował się dziećmi
2.przymusowa rozdzielność majątkowa
3.    Alimenty na współmałżonka
4.    Dziecko urodzone po orzeczeniu separacji prawnej oznacza to że współmałżonek nie jest ojcem musi je uznać
Sąd ma prawo skierować małżonków na mediacje
Mediacje od 2003r.- alternatywa do postępowania pojednawczego . nie jest przymusem


Ustanie małżeństwa to jest unieważnienie małżeństwa następuje po śmierci jednego ze współmałżonków lub po rozwodzie.

ROZWÓD SKUTKI ORZECZENIA ROZWODU :
1.    KR po 13.06.1999r. rodzice musza przedstawić sądowi porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej zarówno matka jak i ojciec mają 50 % praw i obowiązków. W umowie pisemnej przedstawiają , jak będą wywiązywać się z obowiązków. Rodzeństwo ma wychowywać się razem
2.    Sposób korzystania z mieszkania rozstrzyga sąd w wniosku rozwodowym . orzekając sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka , któremu powierza się dzieci
3.    Powrót do ostatecznego nazwiska w ciągu 21 dni max 3mc. Od prawomocnego orzeczenia w każdym urzędzie stanu cywilnego w Polsce
4.    Podział majątku
5.    Świadczenia alimentacyjne na współmałżonka  art. 60 paragraf 1 KRO świadczenia alimentacyjne na dziecko i współmałżonka mogą być również w formie naturalnej np. : mieszkanie, łożeni na małżonka kiedy popadnie w niedostatek ,lub nie ma możliwości utrzymania się .
Art. 60 paragraf 2 – małżonek winny , na żądanie osoby która jest nie winna jest zobowiązany do zaspakajania potrzeb choćby ta osoba nie była w niedostatku
-małżonek winny i nie wyłącznie winny do 5 lat od orzeczenia rozwodu nie może domagać się alimentów
- jeśli żadna ze stron nie ponosi winy do 5 lat alimenty nie obowiązują . potem można starać się o alimenty do końca życia
OD 13,06,1999R. USTAWODAWCA POSTANOWIL ZDEFINIOWAC PROBLEMATYKĘ MACIERZYŃSTWA !

ART. 61 INDEKS 9